Từ trước tới nay, truyền thông của chúng ta thường tập trung phê bình các phương pháp giáo dục của cha mẹ Việt. Tuy nhiên, sẽ là thiên lệch nếu chúng ta chỉ chăm chăm soi vào khuyết điểm để sửa chữa mà không nhận ra những ưu điểm để phát huy. Chúng tôi xin được dành bài viết này cho những thế mạnh đáng yêu và đáng trân trọng của ba mẹ Việt.
1. Rất chịu khó học hỏi để yêu thương và nuôi dạy con tốt hơn
Văn hoá Việt Nam khá nhiều truyền thống và khép kín, nhưng trong việc dạy con, phần lớn cha mẹ Việt đều rất chịu khó học hỏi và cởi mở trước những phương pháp mới. Dẹp bỏ truyền thống hay cái tôi qua một bên, miễn là những phương pháp đó mang lại hiệu quả tích cực cho con, ba mẹ sẵn sàng tìm hiểu và áp dụng. Thị trường sách nuôi dạy con của nước ta luôn sôi động, từ sách được viết bởi các chuyên gia trong nước đến sách của các nước có nền giáo dục được đánh giá cao như Nhật, Phần Lan, Do Thái… Những lớp dạy con thuộc mọi lứa tuổi được mở ra và ngày càng nhiều các bậc cha mẹ đến học. Chính bởi sự tiếp thu tiến bộ này, mà trẻ em Việt Nam ngày nay được thấu hiểu hơn cả về mặt sinh lý lẫn tâm lý, được yêu thương đúng cách hơn những lớp trẻ em thế hệ trước. Có thể kể đến những tín hiệu đáng mừng như sự giảm đi của đòn roi khi dạy con, nhiều ba mẹ không ép con ăn vì hiểu tầm quan trọng của việc lắng nghe cơ thể, hay ba mẹ bình tĩnh hơn khi con bước vào tuổi teen.
2. Rất hiếm khi, hoặc không bao giờ, bỏ rơi con
Tuổi dậy thì là thời điểm nhạy cảm cho mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái thuộc mọi nền văn hoá. Ở một số nước Âu Mỹ phát triển nơi đề cao chủ nghĩa cá nhân, nhiều teen gặp các vấn đề nghiêm trọng như uống rượu, chơi thuốc, gia nhập băng nhóm, có thể bỏ học và bỏ nhà luôn. Các ba mẹ trong trường hợp này có thể biết nhưng không thể làm gì hơn, hoặc không quan tâm can thiệp bởi cuộc đời của con là do con quyết. Vì thế ở phương Tây, tuổi teen là bước ngoặt của nhiều người, thời điểm mà họ thất học, mất định hướng và sau này có thể trở nên vô gia cư, nghiện ngập kéo dài hoặc sống chật vật. Ba mẹ Việt Nam lại khác. Nếu biết con đang làm những việc ảnh hưởng nghiêm trọng tới tương lai, họ sẽ làm mọi cách để con thay đổi, kể cả kèm cặp nghiêm khắc hay xử lý mạnh tay. Nếu con bị đuổi học hay bỏ nhà đi bụi, ba mẹ sẽ tìm đến tận nơi lôi con về. Dù con hư thế nào hay đổi tính ra sao, ba mẹ vẫn ở bên cạnh con, không để con rời xa. Sau này khi thời bốc đồng qua đi, hẳn rất nhiều người nhìn lại và biết ơn các ba mẹ Việt vì đã kéo cuộc đời mình trở về.
3. Luôn dang rộng vòng tay đón con về
Ba mẹ Việt Nam là ba mẹ cả đời. Họ không có khái niệm về cột mốc “hết trách nhiệm” đối với con cái. Dù con bao nhiêu tuổi, ba mẹ vẫn yêu thương, lo lắng và giúp con nếu có thể. Con làm ăn thua lỗ, phá sản, con thất tình, thất bại trong hôn nhân, con đau ốm cần người chăm sóc… con luôn có một nơi để trở về, được chở che, được giúp đỡ vô điều kiện. Ở các nước Âu Mỹ, trường hợp con thất nghiệp không nhà sống lang thang nhưng không được chào đón ở nhà ba mẹ là có, nhưng ở Việt Nam là điều vô cùng hiếm hoi.
4. Ưu tiên đầu tư cho việc học của con
Đối với ba mẹ Việt, chuyện học của con là một trong những ưu tiên hàng đầu. Ba mẹ ít khi nói không với những nhu cầu liên quan đến chuyện học của con, luôn cho con nền giáo dục tốt nhất với tất cả khả năng của mình. Ngay cả ở bậc đại học, khi mà các bạn trẻ ở những nước phương Tây thường phải vay tiền chính phủ để chi trả và sau này phải làm việc trả nợ, thì các bạn trẻ Việt Nam vẫn được vô tư chọn trường, được ba mẹ đóng tiền học và ra trường không mang nợ nần. Được làm con của ba mẹ như vậy quả là điều may mắn.
Không có ba mẹ nào là hoàn hảo, ba mẹ Việt Nam cũng vậy. Chúng ta cần nhìn nhận khuyết điểm nhưng không được quên những đức tính rất đáng quý ở họ mà không phải ba mẹ ở nền văn hoá nào cũng có được. Vì vậy, xin cảm ơn ba mẹ Việt Nam vì những cách thức thể hiện tình yêu thương ấm áp và bền lâu của mình.