Tết sắp đến rồi, đây là dịp để cả nhà tụ họp quây quần và dành nhiều thời gian bên nhau hơn, thứ mà cả nhà đã thiếu trong cả năm qua do ba mẹ thì bận làm, con thì phải học. Thời gian này là một dịp rất lý tưởng để ba mẹ cùng các con tham gia một hoạt động gì đó vừa vui lại vừa giúp con trải nghiệm hướng nghiệp.
Theo tiến sĩ John L. Holland, bậc thầy trong lĩnh vực tư vấn hướng nghiệp, mỗi một bạn trẻ thuộc một nhóm tính cách khác nhau, mỗi nhóm tính cách đó lại dẫn đến một lựa chọn ngành học hoặc nghề nghiệp phù hợp khác nhau. Vì vậy, nhằm xác định xem con mình thuộc vào nhóm tính cách nào để chọn ngành và nghề thích hợp, một trong các phương pháp hiệu quả nhất là cha mẹ cùng các em tham gia vào các hoạt động trải nghiệm.
Từ những hoạt động trải nghiệm dưới đây, cha mẹ có thể dành thời gian quan sát điểm mạnh, điểm yếu của con, dựa vào đó để trò chuyện cùng con và giúp con có những định hướng tốt hơn cho tương lai.
1. Cả nhà đi dã ngoại ngày Tết
Cả nhà cùng nhau đi chơi xa là một cách rất lý tưởng giúp ba mẹ gắn kết với con cũng như cho con một môi trường mới lạ mà ngày thường con ít được tiếp xúc.
Nhiều bạn trẻ thường bị mọi người trong gia đình và xã hội hiểu nhầm rằng bạn ấy ‘chậm chạp’, ‘nhút nhát’, ‘ít nói’ khi thấy bạn không thoải mái giao tiếp với những người xung quanh. Tuy nhiên rất có thể đó là đặc trưng tính cách của bạn, tuy không giỏi trong giao tiếp giữa người và người nhưng bạn lại rất nhạy bén và thoải mái với vật hoặc trong môi trường thiên nhiên.
Thông qua những trải nghiệm ở môi trường thiên nhiên, ba mẹ và các con có thể bắt đầu tìm hiểu thêm về một số ngành nghề được tiếp xúc với thiên nhiên nhiều như làm việc ở khu bảo tồn động vật, làm trong ngành du lịch,….
Một số tổ chức và dự án tiêu biểu để ba mẹ tham khảo:
- Miền Bắc: https://www.facebook.com/animalsasiavietnam/ (Trung tâm Cứu hộ gấu Việt Nam ở Tam Đảo – Ba mẹ và con có thể đăng ký tham quan vào một số ngày nhất định trong tháng, có cán bộ giáo dục hướng dẫn bằng cả tiếng Anh và tiếng Việt)
- Miền Trung: http://www.greenviet.org/ (Ba mẹ có thể cho con đăng ký làm tình nguyện viên để thực hiện các hoạt động bảo tồn đa dạng sinh học tại Đà Nẵng)
- Miền Nam: https://vietkingfisher.com/ (Ba mẹ có thể mua các tour du lịch sinh thái do tổ chức này tổ chức tại TP. HCM và các khu vực lân cận)
2. Cả nhà nghiên cứu về chế độ dinh dưỡng khoa học trong dịp Tết
Những ngày Tết với cỗ bàn, bánh chưng, thịt mỡ… tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe nếu không biết cách duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý. Năm nay, ba mẹ có thể cùng ngồi xuống vừa dạy các con cách trình bày một mâm cỗ Tết, vừa ‘thử thách’ con sử dụng Internet giúp ba mẹ tìm hiểu xem một mâm cỗ như thế nào thì tốt cho sức khỏe.
Với hoạt động này, ba mẹ có thể quan sát ở con sự khéo léo khi nấu ăn hoặc sự tò mò, thích nghiên cứu của con khi tìm hiểu về các nguyên vật liệu để chuẩn bị cho mâm cỗ. Từ những quan sát này, ba mẹ cùng các con có thể bắt đầu tìm hiểu thêm về những ngành nghề liên quan đến dinh dưỡng và sức khoẻ hay nghề đầu bếp cho các bạn thích nấu nướng.
3. Cùng con tự làm cây ‘bonsai’ trang trí Tết
Bon sai là một loại hình nghệ thuật chơi cây cảnh. Làm cây bonsai giả đang trở thành xu hướng hot, vừa đơn giản, lại không quá tốn kém, đặc biệt bonsai giả lại bền, ‘chơi Tết’ được lâu.
Việc cùng con làm một cây bonsai có thể giúp ba mẹ quan sát được khả năng kỹ thuật và nghệ thuật của con, thông qua cách con sử dụng các đồ vật để tạo hình cây cũng như trang trí sáng tạo cho cây theo ý muốn. Ngoài ra, ba mẹ có thể thử khuyến khích con đem sản phẩm của mình đi bán giống như một cách để trải nghiệm kỹ năng kinh doanh.
4. Tết này khỏi mua ‘tranh’
Có nhiều bạn trẻ ngay từ nhỏ đã cho thấy con mắt nghệ thuật rất tốt, có khả năng thẩm định màu sắc, vẽ đẹp và rất thích cái đẹp. Với những bạn trẻ này, Tết năm nay ba mẹ hãy cùng các bạn đến một lớp học vẽ hoặc sắm cho con các loại họa cụ thích hợp và khuyến khích con vẽ một bức tranh có chủ đề năm mới và cả nhà có thể sử dụng để trang trí ngày tết.
Hiện nay trên thị trường có một số tổ chức trải nghiệm vẽ mà cả nhà có thể cùng học như:
- Cái Tổ Nhỏ: https://www.facebook.com/caitonho/ (HCM)
- Mỹ Thuật Bụi: https://www.facebook.com/mythuatbui/ (HCM)
- Tipsy Art: https://www.facebook.com/tipsyart.vn/ (HCM & HN)
- Lớp học Hồng Xiêm: https://www.facebook.com/lophochongxiem/ (HN)
Thông qua các hoạt động nghệ thuật này, ba mẹ vừa có thể mang đến cho con sự tự tin khi thoải mái thể hiện mình trong môi trường nghệ thuật, vừa có thể khuyến khích con trò chuyện, tìm hiểm thêm câu chuyện nghề nghiệp với các anh chị đang làm nghề.
5. Đi thiện nguyện dịp Tết này
Tết này, ba mẹ có thể cùng các con tham gia vào công việc thiện nguyện, ủng hộ và giúp đỡ những người khó khăn. Có rất nhiều cách để cả nhà vừa làm việc có ích, vừa trải nghiệm hướng nghiệp như:
- Ba mẹ nhờ con tìm trên Internet hoặc lên kế hoạch một hoạt động giúp cả nhà làm từ thiện cho xã hội. Điều này có thể giúp ba mẹ quan sát được khả năng tìm kiếm thông tin hoặc khả năng sắp xếp công việc của bạn trẻ đó.
- Ba mẹ khuyến khích con lập nhóm cùng bạn bè trong lớp để tổ chức một buổi đi từ thiện và tổ chức các hoạt động trong buổi đó. Điều này có thể giúp ba mẹ quan sát được khả năng tương tác của con với người khác cũng như khả năng lãnh đạo của con nếu có.
6. Tập kinh doanh, tổng kết tài chính cuối năm
Với các bạn trẻ chuẩn bị bước chân vào con đường đại học, không phải là quá sớm để ba mẹ bắt đầu dạy và quan sát con ở khả năng kinh doanh và quản lý tài chính. Có nhiều hoạt động cả nhà có thể cùng làm Tết này liên quan đến tài chính. Ví dụ, ba mẹ có thể đầu tư cho con một chút vốn và hỗ trợ con trong việc nhập các mặt hàng quà tặng như hoa, muối, quà tết để con tập bán lại cho người khác. Hoặc khuyến khích con tìm hiểu những mặt hàng quà tết phù hợp để giới thiệu với họ hàng, bạn bè; qua đó con có thể tập kinh doanh bằng cách nhóm “order” từ người thân và đứng ra nhận/gửi hàng cho mọi người. Qua những hoạt động này, ba mẹ vừa có thể quan sát được khả năng và sự hứng thú của con, vừa có thể thông qua đó dạy con cách giao tiếp, cách lên kế hoạch tài chính, và quản lý thu chi một cách đơn giản.
Ngoài ra, cả nhà có thể cùng ngồi lại với nhau để lên kế hoạch tài chính cho năm 2019. Những khoản tiền nào phải chi, dự tính đi du lịch vào thời gian nào, tiền ăn mỗi ngày ra sao – việc minh bạch tài chính vừa giúp con hiểu về ba mẹ hơn, vừa giúp con bắt đầu biết cách trân trọng đồng tiền.
Trên đây là một số hoạt động gợi ý để Tết này ba mẹ và con có thể vừa có thời gian chất lượng bên nhau, vừa có thể bắt đầu tìm hiểu về ngành nghề sau này.
Chúc ba mẹ và các em một năm mới nhiều niềm vui.
Lê Tuấn Anh