**Bài viết được thực hiện bởi chuyên gia hướng nghiệp Phoenix Hồ. Trước khi đọc bài, quý phụ huynh và các em học sinh hãy tìm hiểu và sử dụng bài trắc nghiệm hướng nghiệp John Holland để xác định nhóm sở thích của mình.

Mở đầu

Những ai thuộc nhóm đặc tính nghề Kỹ thuật được ngưỡng mộ bởi những khả năng thể chất. Các bạn trẻ thuộc nhóm Kỹ thuật thích các trò chơi vận động, tiếp thu nhanh các môn thể thao hay thể dục, có khả năng phối hợp tay mắt tốt, hoặc có khả năng sử dụng các dụng cụ trong nhà hay máy móc dễ dàng (như búa, kìm, kéo, dao, máy vi tính,…). Những học sinh thuộc nhóm này thích những môn học thực hành nhiều và cực kỳ ác cảm với những môn nhiều lý thuyết và phải học thuộc lòng. Họ thích những hoạt động cần tương tác với vật dụng, máy móc, cây cối, động vật, hơn là với con người và dễ thấy mệt khi phải nói chuyện và xã giao nhiều.

Trong khi ấy, những ai thuộc nhóm đặc tính nghề Quản lý, được biết đến bởi sở thích làm kinh doanh và nghĩ đến việc kiếm tiền từ rất sớm. Họ thường biết rõ mình muốn gì cũng như có khả năng lãnh đạo và thuyết phục người khác (bạn bè đồng lứa) tin theo mình. Họ là người năng động, có tham vọng, và giao tiếp tốt. Họ xem trọng sự thành công trong những vai trò quản lý lớp/nhóm.  

Khi một người có tổ hợp đặc tính nghề Quản lý và Kỹ thuật, những điểm yếu của nhóm Kỹ thuật bao gồm khó khăn trong diễn đạt ý tưởng và thuyết phục người khác, ngại xã giao với người lạ, không quá tham vọng trong phát triển nghề nghiệp và sợ tiếp nhận những vị trí lãnh đạo được bù đắp bởi nhóm Quản lý. Ngược lại, những điểm mù của nhóm Quản lý bao gồm sự thiếu kiên nhẫn, kiên trì, quá nóng vội trong việc đạt kết quả mong muốn, có khi bị đánh giá là thiếu chân thành trong các mối quan hệ tương tác lại được bù đắp bởi nhóm Kỹ thuật. Những người có tổ hợp đặc điểm nghề nghiệp Quản lý – Kỹ thuật thường sẽ đạt được thành công và phát triển dài lâu trong ngành thuộc kỹ thuật. 

Xin lưu ý, hai người có cùng tổ hợp này chưa chắc đã hoàn toàn giống nhau vì sự khác biệt ở mức độ và đặc điểm bên trong mỗi nhóm sẽ tạo thành một tổ hợp hoàn toàn khác biệt ở mỗi người. Vì vậy, tôi đề nghị người đọc phân tích và suy nghĩ kỹ để cá nhân hoá những chia sẻ tôi viết sao cho phù hợp với mỗi người nhất có thể. Nếu có chỗ nào không đồng ý thì cứ bỏ qua và xem bài viết này như một nơi để tham khảo. 

Khi Quản lý và Kỹ thuật gặp nhau trong một người

Những đặc điểm thường thấy ở những ai có cả hai nhóm Quản lý và Kỹ thuật là: 

• — Họ thích học qua trải nghiệm và những dự án thực tiễn hơn là học lý thuyết. 
• — Họ thu hút người xung quanh nhờ sự điềm đạm, vững vàng, thích làm hơn thích nói, và khi phát biểu ý kiến thì dễ dàng thuyết phục người xung quanh vì đã suy nghĩ và tìm hiểu kỹ.
• — Họ có khả năng kinh doanh tốt và sự nhanh nhạy trong việc kiếm tiền. Điều này kết hợp với kiến thức chuyên môn trong lĩnh vực kỹ thuật khiến họ có nhiều cơ hội phát triển ở vị trí quản lý/lãnh đạo hoặc khởi nghiệp trong ngành thuộc kỹ thuật. 
• — Họ có những mối quan hệ chân thành, bền vững, cộng thêm khả năng giao tiếp tốt nên trở thành ‘hàng hiếm’ trong thế giới ngành nghề thuộc kỹ thuật, là nơi không phải ai cũng giỏi trong việc giao tiếp hay làm việc nhóm.
• — Họ thường biết rõ mình muốn gì, đặt mục tiêu rõ ràng, và thực hiện các bước để đạt mục tiêu với tốc độ không quá gấp gáp. Do đó, sự thành công của họ thường ít bị ảnh hưởng bởi sự liều lĩnh nóng vội mà một người chỉ có nhóm Quản lý hay mắc phải.

Cũng như những tổ hợp khác, tổ hợp Quản lý và Kỹ thuật cũng phải đối diện với những thách thức do đặc tính nghề nghiệp họ mang lại, bao gồm:

• — Họ thường coi trọng và không ngừng theo đuổi sự thành công trong địa vị và của cải đến độ nếu không cẩn thận sẽ bị ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống gia đình, ít có thời gian cho những người thân yêu như bạn đời và con cái. Đôi khi nhìn lại thì quá trễ để xây dựng lại mối quan hệ đổ vỡ.
• — Họ khi đã quyết tâm làm gì thì rất kiên định và ít nghe lời khuyên của người khác. Do đó, nếu lỡ đi sai hướng, họ sẽ mất lâu hơn người khác để nhận ra mình lầm đường mà sửa chữa kịp thời. 

Nuôi dưỡng theo tự nhiên

Nhóm bạn trẻ có đặc điểm nghề của hai nhóm Quản lý và Kỹ thuật khi còn nhỏ cần cha mẹ và thầy cô chú ý đến những điều sau:

• — Họ là những người thích học qua trải nghiệm và dự án thực tiễn hơn là học lý thuyết. Do đó, hãy cho họ cơ hội được bớt những giờ học lý thuyết và thêm các giờ học thực hành. 
• — Hiểu rằng ngoài những đặc điểm của nhóm Quản lý là khả năng và sở thích về kinh doanh, khả năng và sở thích thuyết phục và đóng vai trò lãnh đạo, họ cũng có những đặc điểm của nhóm Kỹ thuật là khả năng và sở thích về kỹ thuật, máy móc, vận động, và thiên nhiên. Đừng vì những điểm nổi bật trong nhóm Quản lý của họ mà vội vã hướng họ học khối ngành quản trị, bán hàng hay vận hành kinh doanh mà giúp họ tìm hiểu kỹ xem có những ngành nghề nào thuộc khối kỹ thuật phù hợp họ hơn không.  
• — Hãy giúp họ nhận ra từ khi còn rất nhỏ rằng những thành công trong cuộc sống không chỉ bao gồm tiền bạc, địa vị xã hội mà còn là sự cân bằng trong đời sống cá nhân, sức khoẻ tinh thần và cơ thể. Khuyến khích họ tập thói quen thường xuyên (mỗi ngày/tuần/tháng, …) để họ có thể tự nhận ra những yếu tố mang lại hạnh phúc cho bản thân họ cũng như chất lượng của các mối quan hệ mà họ có. 

Ở tuổi dậy thì, những bạn có đặc tính nghề nghiệp của hai nhóm Quản lý và Kỹ thuật cần được hỗ trợ để: 

• — Hiểu được đặc tính nghề nghiệp tự nhiên của mình và sống cùng những đặc tính ấy 
• — Hiểu được các điểm yếu do những đặc tính nghề nghiệp tự nhiên mang lại và học cách bổ túc các điểm yếu ấy

Cơ hội nghề nghiệp 

Theo bản đồ thế giới nghề nghiệp của ACT và mạng nghề nghiệp O*net của Mỹ, tất cả các công việc phù hợp cho những người có hai nhóm đặc tính nghề nghiệp Quản lý và Kỹ thuật bao gồm các đặc điểm sau:

• — Họ làm ở những vị trí công việc tiếp xúc với con người, sự vật, cũng như dữ liệu
• — Họ làm việc ở những vị trí quản trị và quản lý trong ngành kỹ thuật 
• — Họ làm việc ở những vị trí kỹ thuật trong ngành quản trị và bán hàng 

Dưới đây là các ví dụ cụ thể của những công việc có thể phù hợp với tổ hợp Quản lý – Kỹ thuật:  

• — Các vị trí quản trị và quản lý trong ngành kỹ thuật: Giám sát phòng cháy và chữa cháy rừng, Giám sát viên hoạt động chăn nuôi gia cầm, Quản lý vườn ươm/nhà kính, Quản lý lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời, Nhà thầu/Quản lý xây dựng, Quản lý trang trại, …
• — Các vị trí kỹ thuật viên trong ngành quản trị và bán hàng: Giao dịch viên ngân hàng, Kỹ sư bán hàng, Nhân viên tìm kiếm và thẩm định bất động sản…

Trên đây chỉ là một số ít ví dụ nghề nghiệp mà những người thuộc hai nhóm Quản lý và Kỹ thuật có thể thấy phù hợp với họ. Các bạn trẻ hãy lưu ý rằng còn rất nhiều ngành nghề khác phù hợp không kém. Do đó, khi trải nghiệm, thay vì để ý tên ngành nghề, bạn hãy để ý các đặc tính của ngành nghề ấy sao cho chúng phù hợp với cả hai nhóm Quản lý và Kỹ thuật là được.

Kết 

Tôi hy vọng bài viết này gửi đến các em và quý cha mẹ một góc nhìn về tổ hợp Quản lý và Kỹ thuật theo lý thuyết Holland. Xin lưu ý, khi viết tôi đã cố gắng đưa những thông tin căn bản từ các nguồn đã được nghiên cứu chứng thực. Tuy nhiên, sự trải nghiệm cá nhân của mỗi người rất quan trọng. Mong các em và gia đình sử dụng bài viết này như một nguồn tham khảo và tự tìm hiểu thêm trước khi ra được quyết định nghề nghiệp phù hợp nhất cho bản thân và gia đình. Tôi chúc các em và quý cha mẹ bình an và tìm được nhiều niềm vui trong hành trình hướng nghiệp sắp tới.

——–

Nguồn bài viết

Holland, J.  (1985). Making Vocational Choices – A Theory Of Vocational Personalities And Work Environments. New Jersey: Prentice-Hall, Inc. 

ACT, Inc. (2009). https://www.act.org/content/dam/act/unsecured/documents/ACTInterestInventoryTechnicalManual.pdf

Vào thăm trang ngày 1 tháng 11 năm 2019, https://www.onetonline.org/explore/interests/Enterprising/Realistic/

Vào thăm trang ngày 1 tháng 11 năm 2019, https://huongnghiep.honviet.com.vn/nganh-nghe-theo-cac-nhom-holland/