Nhiều gia đình hiện nay có định hướng cho con đi du học ngay từ rất sớm. Trước khi chọn điểm đến và ngôi trường phù hợp, còn rất nhiều vấn đề khác cha mẹ cần chuẩn bị.

Trong khuôn khổ của bài viết này, tác giả xin đưa ra 4 điều cơ bản nhất mà bất cứ gia đình nào cũng cần “trang bị” cho con trong hành trình du học.

1. Rèn cho con tính tự lập, tự chăm sóc bản thân

Khi ở nước ngoài, không có cha mẹ và người thân bên cạnh, nếu được chuẩn bị các kỹ năng sống tự lập ngay từ sớm, con sẽ chủ động và vững vàng hơn rất nhiều.

Cha mẹ có thể rèn cho con tính độc lập ngay từ hôm nay bằng cách cho con tự làm các công việc hàng ngày như nấu ăn, dọn dẹp nhà cửa, giặt quần áo… Thương con bận học, nhiều cha mẹ Việt thường làm giùm con cho nhanh, dễ khiến con ỷ lại và sinh lười biếng. Để rèn cho con tính độc lập, cha mẹ cần cương quyết. Nếu phòng riêng của con bẩn, hay con lười giặt đôi giày đá bóng của mình thì cha mẹ cũng không nên làm hộ con. Dần dần, con sẽ tự cảm thấy mình cần có trách nhiệm hơn với cuộc sống cá nhân của mình.

Ngoài ra, cha mẹ cũng nên sớm cho con rèn luyện những kỹ năng tự ứng phó trước các tình huống bất ngờ hay hiểm nguy trong cuộc sống như cháy nổ, động đất, trộm cướp. Có thể cho con tham gia các lớp học bơi, kỹ năng tự vệ hay cùng con đọc các trang web phổ biến kiến thức về bảo vệ bản thân.

2. Hướng nghiệp và rèn luyện kỹ năng mềm cho con

Tuy học tập tại nước ngoài giúp con có được môi trường khá tốt, thế nhưng, sẽ là lãng phí về cả tiền bạc lẫn thời gian và cơ hội, nếu bản thân con không xác định được nghề nghiệp mình yêu thích rõ ràng ngay từ đầu.

Trên thực tế, đã có rất nhiều trường hợp sinh viên Việt Nam qua nước ngoài học tập, nhưng chọn sai nghề, dẫn đến chuyện bị khủng hoảng tâm lý, học hành chểnh mảng, hay tệ hơn là phải bỏ về nước giữa chừng vì không theo được chương trình học.

Để tránh chuyện “tiền mất, tật mang”, cha mẹ nên sớm cùng con xác định ngành nghề con mong muốn theo đuổi, từ đó lựa chọn trường và chương trình học phù hợp với sở thích và đam mê của con.

Bên cạnh việc định hướng nghề nghiệp, cha mẹ cũng nên chú ý khuyến khích con tự rèn luyện các kỹ năng mềm cần thiết khi học tập và sinh sống tại nước ngoài như làm việc nhóm, thuyết trình, xử lý và tổng hợp thông tin…

Tham khảo bài viết về việc hướng nghiệp cho con tại đây. 

3. Chuẩn bị về ngoại ngữ và văn hoá

Có hai yếu tố luôn đi cùng nhau và không thể bỏ qua trong hành trang du học của con, đó chính là ngoại ngữ và văn hoá. Trong môi trường giáo dục ở nước ngoài, ngoại ngữ và văn hoá chính là chiếc chìa khoá vàng giúp con giao tiếp, học tập, và mở rộng mối quan hệ với các bạn sinh viên quốc tế.

Nhiều sinh viên Việt Nam “chân ướt chân ráo” đi du học mà không được rèn luyện về khả năng giao tiếp từ khi còn ở Việt Nam, dẫn đến chuyện không hiểu người bản xứ nói gì, và bản thân các em nói cũng không ai hiểu gì. Hay như nhiều em sinh viên vì thiếu kiến thức văn hoá địa phương mà trở nên rụt rè, chỉ giao tiếp với vài người Việt xung quanh, khiến vốn sống và các mối quan hệ bị giới hạn, thậm chí còn đánh mất nhiều cơ hội nghề nghiệp tại nước ngoài sau này.

Chính vì vậy, ngay từ bây giờ, cha mẹ có thể giúp con rèn luyện ngoại ngữ và tìm hiểu về văn hoá thông qua một số hình thức đơn giản sau đây:

— Học ngoại ngữ: Cho con tiếp xúc với ngoại ngữ từ sớm để con học tiếng một cách thật tự nhiên. Điều quan trọng nhất trong việc học một thứ tiếng khác là con có thể tư duy bằng chính ngôn ngữ đó chứ không phải chỉ học thuộc lòng. Khi con đã thành thạo các ngôn ngữ này thì việc vượt qua các kỳ thi đánh giá năng lực ngôn ngữ để đủ tiêu chuẩn du học chỉ là chuyện nhỏ.

— Tìm hiểu văn hoá: Xem phim và các chương trình truyền hình của nước bạn để hiểu các thói quen sinh hoạt và cách nói chuyện hàng ngày của họ (điển hình như với dân Mỹ có 2 bộ TV Show rất nổi tiếng là “How I Met Your Mother” hay “Big Bang Theory”). Tham dự các sự kiện văn hoá được tổ chức bởi đại sứ quán các nước… Ngoài ra, gia đình cũng có thể chủ động đăng ký làm homestay cho khách du lịch ở Việt Nam hay khuyến khích con tình nguyện tham gia các nhóm dẫn tour trong ngày cho người người nước ngoài.  Nếu có điều kiện về thời gian và tài chính, cha mẹ cũng có thể cân nhắc cho con đi du lịch tại nước định tới du học hoăc tham gia các khoá học hè hay khoá học trao đổi văn hoá ngắn hạn.

4. Chuẩn bị về tài chính

Tiền bạc là vấn đề đặc biệt quan trọng và cũng khiến không ít gia đình phải đau đầu tính toán. Vì chi phí học tập và sinh hoạt tại nước ngoài còn quá đắt đỏ, nên một nền tảng tài chính vững chắc và đầy đủ chính là bệ đỡ giúp con yên tâm học tập ở xứ người.

Ngược lại, sự thiếu tính toán chặt chẽ về chi phí du học có thể dẫn tới những hệ quả đáng tiếc cho con. Nhiều gia đình Việt cố gắng vun vén cho con đi du học, nhưng giữa chừng gia đình gặp khó khăn về tài chính nên con buộc phải về nước. Trong trường hợp đó, con thì dở dang chương trình học, còn gia đình thì bỏ mất một khoản chi mà chưa giúp con có được tấm bằng quốc tế.

Dưới đây là một số gợi ý giúp cha mẹ lên kế hoạch tài chính du học cho con:

— Dự tính các khoản chi phí cần chi (các khoản chi bao gồm tiền học phí, chi phí ăn ở, các khoản chi phí cá nhân tối thiểu hàng tháng, tiền làm giấy tờ, tiền vé máy bay…)

— Chọn trường và quốc gia có chi phí phù hợp với sở thích của con và điều kiện tài chính của gia đình.

— Khuyến khích con tìm hiểu và xin học bổng, nhằm giảm gánh nặng tài chính cho gia đình.

— Lên kế hoạch dành dụm, tiết kiệm tiền từ sớm (thông qua các hình thức như gửi tiết kiệm ngân hàng, đóng bảo hiểm giáo dục…)

— Tìm hiểu về các chương trình du học tại chỗ cho phép con làm quen dần với môi trường quốc tế tại Việt Nam, trước khi chuyển tiếp sang học nước ngoài.

Kết luận

Du học là một hành trình dài hơi mà cả cha mẹ và con đều cần chuẩn bị kỹ càng. Ngay từ lúc con còn nhỏ, cha mẹ đã cần chuẩn bị sẵn sàng hành trang để con có khởi đầu vững chãi và suôn sẻ nhất nơi xứ người.