Bên cạnh kiến thức, kỹ năng mềm là một trong những yếu tố quan trọng giúp con đạt được thành công trong cuộc sống hiện đại ngày nay. Theo Hiệp hội Giáo dục quốc gia Hoa Kỳ, bộ “4 chữ C” dưới đây chính là 4 kỹ năng cực kỳ quan trọng mà ai cùng cần có để thành công trong thế kỷ 21. 

 

Kỹ năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề (Critical thinking & problem solving)

Không chỉ giúp con học tập khá hơn, kỹ năng tư duy phê phán còn góp phần quan trọng cho sự nghiệp của con sau này. Nhất là trong xã hội liên tục biến chuyển, kỹ năng này giúp con nhanh chóng nắm bắt cơ hội, và đưa ra những quyết định đúng đắn cho tương lai của mình.

Một số biểu hiện của tư duy phê phán:

• – Có khả năng so sánh các dẫn chứng
• – Đưa ra những nhận định có sức thuyết phục cao
• – Có những quyết định sáng suốt
• – Dễ dàng kết nối các dẫn chứng và lập luận
• – Đưa ra thông tin và kết luận một cách logic

Ở trường học, con có thể luyện tập kỹ năng tư duy phê phán thông qua các bài luận cá nhân, bài thuyết trình nhóm,… Trong gia đình, cha mẹ có thể khuyến khích con chia sẻ các vướng mắc mà con gặp phải hàng ngày và giải pháp của mình, cha mẹ cố gắng chỉ đứng ở vị trí người tư vấn để lắng nghe vấn đề của con và đưa ra gợi ý, chỉ dẫn cần thiết khi con cần.

Kỹ năng giao tiếp (Communication)

Trong thời đại toàn cầu hoá, kỹ năng giao tiếp được coi là yếu tố không thể thiếu. Sự cởi mở trong giao tiếp chính là chiếc chìa khoá, giúp con nhận được trợ giúp khi cần, cũng như mở ra các cơ hội về sự nghiệp và cuộc sống. Chẳng hạn, con có thể dễ dàng kiếm tìm một cơ hội việc làm mới qua mạng lưới mối quan hệ của mình, hay được trợ giúp khi chuyển đến sinh sống tại một thành phố lạ.   

Cần lưu ý rằng, kỹ năng giao tiếp không chỉ thể hiện ở mặt ngôn ngữ nói, mà còn ở đủ mọi loại hình giao tiếp như viết, ngôn ngữ cơ thể,… Trong thời đại toàn cầu hoá, kỹ năng giao tiếp còn thể hiện ở đa ngôn ngữ, đa văn hoá.

Để rèn luyện kỹ năng giao tiếp, môi trường lớp học là cần thiết nhưng chưa đủ. Cha mẹ hãy khuyến khích con tham gia các hoạt động ngoại khoá, hay tìm một công việc bán thời gian nào đó ngoài giờ học. Đó là những môi trường lý tưởng nơi con thoả sức cải thiện kỹ năng giao tiếp, thông qua tiếp xúc và trò chuyện với nhiều người ở mọi độ tuổi và tính cách.

Kỹ năng hợp tác (Collaboration)

Song song với kỹ năng giao tiếp, kỹ năng hợp tác giúp con làm việc ăn ý với những người xung quanh, và tận dụng được lợi thế của từng cá nhân. Đây là yếu tố cần có của bất cứ người trẻ nào muốn thành công trong thế kỷ 21.

Ở bậc đại học, kỹ năng này sẽ giúp con dễ dàng hợp tác với các thành viên khi làm bài tập nhóm, phân chia công việc cho từng người dựa trên điểm mạnh của họ, sắp xếp công việc sao cho hợp lý, hay trợ giúp nhau khi cần. Trong môi trường công sở, kỹ năng hợp tác thể hiện ở sự phân chia công việc thành các phòng ban theo chuyên môn. Khi cần, các phòng ban tương ứng sẽ cùng kết nối với nhau để cùng hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Để giúp con rèn luyện kỹ năng hợp tác ngay từ khi còn đi học, cha mẹ có thể gợi ý con tham gia các câu lạc bộ ở trường dựa trên mong muốn của con. Thông thường, các câu lạc bộ này có rất nhiều dự án, sự kiện, hoạt động cần sự tham gia của nhiều người. Thông qua các hoạt động đó, con có thể học cách làm việc hiệu quả với các bạn. Việc tham gia hoạt động ngoại khoá từ sớm còn giúp con hình thành thái độ cũng như kỹ năng làm việc chuyên nghiệp, hiệu quả trước khi bước chân vào thị trường lao động.

Kỹ năng sáng tạo & đổi mới (Creativity)

Song song với kỹ năng tư duy phê phán, kỹ năng sáng tạo ngày càng có vị trí quan trọng trong giáo dục ở mọi ngành học. Kỹ năng sáng tạo giúp con vượt qua mọi rào cản về tư duy, hoàn cảnh, để đạt được những ước mơ của con trong tương lai.

Kỹ năng sáng tạo biểu hiện ở một số điểm như:

• – Đa dạng cách lên ý tưởng
• – Đưa ra nhiều ý tưởng mới mẻ, có giá trị
• – Dễ dàng trình bày các ý tưởng sáng tạo đến mọi người
• – Cởi mở, thích nghi với những điều mới mẻ  

Một cách khá thú vị giúp con kích thích khả năng sáng tạo, đó là đưa ra những “bài toán” thường gặp hàng ngày, và khuyến khích con tìm ra giải pháp mới mẻ. Chẳng hạn như sắp xếp lộ trình du lịch cho cả nhà sao cho tiết kiệm nhất, hay làm sao tận dụng những đồ vật cũ trong kho,… Tuy khá đơn giản, những bài toán thực tế này sẽ giúp con luôn phải động não suy nghĩ khác biệt, mà vẫn mang tính ứng dụng cao.

Kết luận

Hy vọng với bài viết này, cha mẹ đã nắm rõ tầm quan trọng của “4 chữ C” cần thiết cho thế kỷ 21. Song song với việc rèn luyện cho con ngay tại nhà thông qua những hoạt động hàng ngày, cha mẹ nên lựa chọn một môi trường học tập hiện đại nơi con vừa được tiếp thu những kiến thức hữu ích, vừa được rèn luyện bốn kỹ năng này.