Tuổi 18 con chưa hoàn toàn là người lớn, nhưng cũng không còn là trẻ con. Đây là thời điểm các con phải đưa ra một trong những quyết định quan trọng trong cuộc đời: theo ngành nào, chọn trường gì, học trường công, trường quốc tế hay đi du học trong bối cảnh dịch bệnh vẫn đang tiếp diễn ngoài tầm kiểm soát của mỗi cá nhân.
Không phải chỉ đến thời điểm bản lề này con mới cần đưa ra quyết định, thực tế, trong cuộc sống hàng ngày con vẫn phải thường xuyên đưa ra những quyết định mà không ít thì nhiều có ảnh hưởng đến tương lai sau này của con.
Những quyết định đúng đắn và hợp lý giúp con đạt được mục tiêu dễ dàng và hiệu quả hơn, tiết kiệm thời gian và công sức, kiểm soát stress, đồng thời tạo ra nguồn động lực tích cực ngược lại cho chính bản thân con. Là cha mẹ, bạn sẽ quyết định thay con hay tôn trọng quan điểm và trao quyền tự quyết cho con?
Nếu bạn chọn trao cho con quyền tự đưa ra những quyết định trong cuộc đời con nhưng còn băn khoăn con chưa đủ vững vàng để tự quyết, làm thế nào để yên tâm giao cho con tự xác định tương lai của mình?
Ra quyết định, cũng như nhiều kỹ năng khác, cần có sự luyện tập. Trong bài viết này, chúng tôi xin chia sẻ với cha mẹ 3 bước để cha mẹ giúp con rèn luyện và học được cách ra quyết định có cơ sở, không chỉ trong việc học tập mà còn hữu ích trong mọi phương diện của cuộc sống.
1. Tìm hiểu thông tin
Đây là nền tảng quan trọng của mọi quyết định. Hãy luôn nhớ rằng quyết định thiếu thông tin là quyết định mù. Một quyết định cần phải được đưa ra dựa trên cơ sở thu thập và phân tích kỹ càng và thấu đáo các thông tin liên quan, không thể dựa vào cảm tính, ý thích nhất thời hay yếu tố may rủi.
Hãy cùng xem xét việc chọn ngành, chọn trường của con bạn ở ngưỡng cửa kết thúc THPT. Để chắc chắn rằng con không chọn bừa, chọn đại, để con và cha mẹ không phải nuối tiếc về quyết định của mình, để công sức của con và và tiền bạc của cha mẹ không bị phí hoài (mà điều này có rất nhiều gia đình gặp phải), hãy luôn đảm bảo có đủ thông tin cần thiết trước khi lựa chọn.
Ngoài việc cân nhắc sở thích và thế mạnh của con, khả năng tài chính của gia đình, tỷ lệ trúng tuyển, không thể thiếu những dữ liệu thực tế về ngành học quan tâm, trường học quan tâm, xu hướng phát triển của ngành, hiệu quả đào tạo của trường. Hãy cùng con tìm đọc các ý kiến chuyên gia, để ý số liệu thống kê giữa các ngành nghề và đặt mình vào bối cảnh tương lai của ngành nghề đó, các chia sẻ, trải nghiệm, phản hồi từ phụ huynh và sinh viên đã và đang theo học…
2. Xác định bản chất, nhu cầu thực tế hay nguyên nhân của sự việc
Mỗi sự việc luôn có căn nguyên nhất định. Tất cả mọi người (kể cả cha mẹ) đều có xu hướng lảng tránh gốc rễ sự việc, hoặc đổ lỗi cho người khác khi không thể đưa ra một quyết định phù hợp, hoặc đã đưa ra những quyết định sai lầm. Thay vì tìm cách đổ lỗi, hãy dạy con tìm hiểu nguyên nhân, bản chất của sự việc để từ đó đưa ra hướng giải quyết.
Chẳng hạn, đã sát đến ngày cần đăng ký nguyện vọng đại học nhưng con vẫn chưa biết quyết định ra sao, thay vì đổ lỗi cho hoàn cảnh, cha mẹ hãy cùng con xác định vì sao con lại chưa thể đưa ra lựa chọn ngành học, có phải là vì con chưa biết mình là ai, tính cách con như thế nào và phù hợp với ngành gì, hay là bởi con chưa tìm hiểu đủ thông tin để đưa ra quyết định…? Từng bước tìm ra và giải quyết các nút thắt sẽ giúp con tìm ra giải pháp cho các vấn đề để từ đó đưa ra những quyết định đúng đắn.
3. Liệt kê các phương án, cân nhắc lợi-hại và đưa ra lựa chọn
Cha mẹ hãy khuyến khích con tìm ra nhiều phương án cho một vấn đề nào đó. Thông thường, các con hay nghĩ rằng chỉ có một hoặc hai giải pháp cho một vấn đề, thế nhưng, khi được khuyến khích đúng cách, các con sẽ nghĩ ra được rất nhiều giải pháp cho một vấn đề.
Từ đó, hãy hướng dẫn con xác định những điều lợi và hại (khách quan và chủ quan, lý tính và tâm lý) liên quan tới từng phương án. Dựa trên những điểm lợi và hại này, hãy để con tự lựa chọn phương án mà con thấy là hợp lý nhất. Cha mẹ có thể hỗ trợ chỉ dẫn và định hướng, nhưng tốt nhất hãy khuyến khích con tự đưa ra quyết định của chính mình.
Nếu cha mẹ để con lặp lại 3 bước này mỗi ngày với các sự việc đơn giản, con sẽ từng bước chủ động và độc lập hơn trong suy nghĩ và hành động của mình.
👉 Bài viết liên quan: Áp dụng “tư duy đặt cược” khi đưa ra quyết định
👉 Đọc thêm các bài viết bổ ích về cách làm bạn với con
👉 Đọc thêm các bài viết về Hướng nghiệp